Wanneer u en/of uw partner een echtscheiding overwegen ontstaan veel vragen. Het is van belang dat u zich oriënteert omtrent de onderwerpen die geregeld moeten worden en uw rechten. Zo zal er onder andere een antwoord gevonden moeten worden op de vraag bij wie de kinderen hun hoofdverblijfplaats hebben, de zorgregeling, de woning en de alimentatie.

Eigen advocaat of advocaat-scheidingsmediator?
De eerste vraag waar u voor komt te staan als u voor een echtscheiding staat is of u een eigen advocaat in de arm neemt of een advocaat-scheidingsmediator. U kunt besluiten een eigen advocaat in de arm te nemen. De belangen van u en uw partner worden dan afzonderlijk behandeld. Een voordeel van deze keuze is dat uw advocaat alleen voor u opkomt. Het nadeel van deze keuze is dat u tegenover uw partner komt te staan waardoor soms moeilijk een oplossing gevonden kan worden waarmee beide partijen tevreden zijn. Zeker als er kinderen zijn, geniet de mediation de voorkeur.
Bij mediation begeleidt een advocaat-scheidingsmediator uw echtscheiding. Er wordt niet alleen aandacht aan juridische, maar ook aan relationele aspecten besteed. U hoeft het niet op voorhand eens te zijn met uw partner. Onder leiding van de mediator bespreken u en uw partner de gevolgen van de scheiding en de verschillende te regelen punten. Het gezamenlijk belang bij een goede regeling staat voorop. U en uw partner hebben er, zeker als er kinderen zijn, belang bij om op een goede manier uit elkaar te gaan. Immers in de toekomst blijft u als ouders met elkaar te maken hebben.

De procedure
De echtscheidingsprocedure wordt bij de rechtbank aanhangig gemaakt door de indiening van een verzoekschrift. Dit gebeurt op verzoek van u of uw partner (eenzijdig), of op verzoek van u beiden (mediation). Bij de indiening moet een getekend ouderschapsplan worden meegezonden. In het verzoekschrift kunt u de rechter, naast de echtscheiding, vragen een regeling te treffen over de alimentatie, eventueel de zorgregeling en de verdeling c.q. afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden.

Voorlopige voorzieningen
Omdat een echtscheidingsprocedure lang kan duren is het bij aanvang van de procedure of tussentijds mogelijk in spoedeisende situaties de rechter te verzoeken voorlopige voorzieningen te treffen voor de duur van de procedure. Voorlopige voorzieningen kunnen het voorlopig gebruik van de woning, de voorlopige verblijfplaats van de kinderen, de zorgregeling en de partner- en/of kinderalimentatie betreffen.

Eenzijdig verzoek
Nadat het echtscheidingsverzoek bij de rechtbank is ingediend, wordt het verzoek door de deurwaarder aan uw partner betekend. Uw partner wordt in de gelegenheid gesteld om binnen zes weken na betekening via een advocaat een verweerschrift bij de rechtbank in te dienen. Uitstel is mogelijk. Indien uw partner geen verweer voert, zal de rechtbank beschikking wijzen. Indien uw partner verweer voert, wordt u via uw advocaat in bepaalde gevallen in de gelegenheid gesteld schriftelijk te reageren. Indien u het niet eens wordt, zal de rechter een datum voor een mondelinge behandeling bepalen. Tijdens de mondelinge behandeling wordt uw advocaat in de gelegenheid gesteld uw standpunt toe te lichten. Hetzelfde geldt uiteraard voor de advocaat van uw partner. U wordt zelf eveneens in de gelegenheid gesteld opmerkingen te maken, als u dat wenst. Vervolgens zal de rechter een beschikking afgeven. Dat duurt enkele weken.

Mediation
Als in het kader van een mediationtraject een echtscheidingsverzoek bij de rechtbank wordt ingediend, heeft u op voorhand reeds met uw partner in onderling overleg op de verschillende onderdelen overeenstemming bereikt. De tussen u beiden gemaakte afspraken worden door de advocaat-scheidingsmediator vastgelegd in een convenant. Dit is een schriftelijk stuk dat door u beiden ondertekend wordt. De rechter zal binnen enkele weken na indiening van het echtscheidingsverzoek de echtscheidingsbeschikking afgeven. De in het convenant vastgelegde afspraken maken onderdeel uit van de beschikking. U hoeft dan niet bij de rechter te verschijnen.

Inschrijving echtscheiding
Nadat de rechtbank de echtscheidingsbeschikking heeft afgegeven, bent u nog niet officieel gescheiden. De echtscheiding is pas definitief, wanneer deze is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Als u het niet eens bent met hetgeen de rechter in de beschikking heeft beslist, heeft u drie maanden de tijd om in hoger beroep te gaan. Uw partner heeft dat recht ook. Als u het beiden wel eens bent met de uitgesproken echtscheiding hoeft u de beroepstermijn niet af te wachten en kunt u de termijn verkorten door middels een akte van berusting om inschrijving te verzoeken.

Als partners uit elkaar gaan, bestaat er in veel gevallen aanleiding om alimentatie vast te stellen. Voor de vaststelling van de alimentatie voor de kinderen geldt een andere wijze van berekenen dan voor de vaststelling van de partneralimentatie. Zowel voor de kinder- als de partneralimentatie geldt dat geen situatie gelijk is en dat alimentatie daarom vooral maatwerk is.

Kinderalimentatie
Als ouders uit elkaar gaan, moeten de kosten van de kinderen op een redelijke wijze – naar evenredigheid van hun draagkracht –verdeeld worden. Vooreerst moet worden vastgesteld wat de kosten van de kinderen zijn. Dit is afhankelijk van het gezinsinkomen, de leeftijd van de kinderen en de samenstelling van het gezin. Het NIBUD heeft deze kosten van de kinderen in kaart gebracht en opgenomen in behoeftetabellen. Er kan, in geval van bijzondere omstandigheden, aanleiding zijn om af te wijken van voornoemde tabellen.
Als vaststaat hoe hoog de kosten van de kinderen zijn, moet worden bekeken wie van de onderhoudsplichtigen, dat zijn de ouders, maar kunnen ook eventuele stiefouders zijn, in welke mate daarin kan bijdragen. Aan de hand van het inkomen wordt op basis van de zogenaamde draagkrachtformule berekend wat de (stief-)ouders zouden kunnen bijdragen in de kosten van de kinderen. Het netto besteedbaar inkomen is hierbij het uitgangspunt en er wordt veelal gerekend met forfaitaire bedragen, dat wil zeggen dat gerekend wordt met vaststaande lasten en minder gekeken wordt naar de werkelijke lasten. Dit wordt vastgesteld aan de hand van een zogenaamde draagkrachtberekening. Bij de kinderalimentatie geldt dat deze berekening gebaseerd is op een formule, waarbij het netto besteedbaar inkomen het uitgangspunt is. Vervolgens wordt rekening gehouden met een aantal vaststaande lasten en de zorgkorting.

Partneralimentatie
Bij het antwoord op de vraag of er na een echtscheiding een recht op partneralimentatie bestaat of een verplichting tot betaling ervan, spelen meerdere factoren een rol. Vooreerst geldt, dat er bij een van de partners behoefte moet zijn aan een bijdrage in de kosten van zijn of haar levensonderhoud. Of hiervan sprake is, wordt bepaald aan de mate van welstand ten tijde van het huwelijk en het inkomen van de partner die behoefte heeft aan een bijdrage in zijn of haar kosten. Hierbij is niet alleen het inkomen van belang dat deze partner daadwerkelijk verdient, maar ook het inkomen dat hij/zij mogelijkerwijs zou kunnen verdienen.
Als vaststaat dat er behoefte bestaat aan een onderhoudsbijdrage, moet vervolgens bekeken worden of de andere partner over voldoende financiële draagkracht beschikt om die bijdrage te kunnen voldoen. Het komt dus neer op de vraag: wat heeft iemand nodig (naast eventuele eigen inkomsten) en wat kan de ander betalen? De laagste van de twee bepaalt wat de maximale alimentatie zal zijn.
Voor de berekening van de draagkracht voor de partneralimentatie geldt een andere wijze van berekenen dan voor de kinderalimentatie. In tegenstelling tot de berekening van de alimentatie voor kinderen, geldt dat bij de berekening van de partneralimentatie meer rekening gehouden wordt met een deel van de werkelijke lasten.

Maatwerk
Zowel voor de kinder- als de partneralimentatie geldt dat de berekening vooral maatwerk is, dit ondanks dat er uitgebreide richtlijnen (ondermeer de Trema-normen) zijn als het gaat om de berekening ervan. Geen situatie is gelijk, de uitleg van de richtlijnen is niet altijd eenduidig en er kan aanleiding zijn om af te wijken van de richtlijnen. Sinds 1 april 2013 gelden er nieuwe rekenregels voor de vaststelling van de draagkracht ten behoeve van de kinderalimentatie. Deze nieuwe wijze van berekening van de kinderalimentatie leidt over het algemeen tot vaststelling van andere alimentatiebedragen. Daarnaast geldt dat ook een wijziging van omstandigheden ertoe kan leiden dat eerdere alimentatiebedragen niet langer passend zijn bij uw huidige situatie. Het is daarom vaak lonend om de alimentatie (opnieuw) te laten berekenen. Neemt u gerust vrijblijvend contact op om te bespreken of daarvan in uw situatie ook sprake kan zijn.

Als ondernemer heeft u bij een echtscheiding naast uw privézorgen ook nog de zorg voor de continuïteit van uw onderneming. Dan is het prettig om zicht te hebben op de consequenties die zakelijk en privé uit de ontstane situatie voortvloeien.

Alimentatie
Het inkomen van een ondernemer laat zich minder eenvoudig vaststellen dan van een werknemer in loondienst. De ondernemer heeft niet het vangnet van een arbeidsovereenkomst of de sociale zekerheid. Zijn inkomen is afhankelijk van meerdere factoren, welke deels binnen en deels buiten zijn eigen invloedsfeer liggen.

Wat bepaalt de hoogte van de alimentatie?
Een alimentatieverplichting wordt aan de ene kant gebaseerd op de behoefte van de alimentatiegerechtigde en aan de andere kant op de draagkracht van de alimentatieplichtige. Oftewel:
wat heeft iemand nodig (naast eventuele eigen inkomsten) en wat kan de ander betalen? De laagste van de twee bepaalt wat de maximale alimentatie zal zijn.

Ondernemingsvorm
Er moet onderscheid gemaakt worden tussen een ondernemer die een onderneming op eigen naam voert en de ondernemer die dat via een rechtspersoon doet. Onderneming op naam Voor een onderneming op eigen naam geldt dat de beschikbare winst het bedrag is dat de ondernemer geacht kan worden te onttrekken aan de onderneming. Daarnaast wordt vaak bekeken of er liquide middelen zijn die vrijgemaakt kunnen worden. Het moet hierbij dan gaan om gelden die niet direct nodig zijn voor de onderneming, want de continuïteit van de onderneming mag niet in gevaar komen.

Directeur-grootaandeelhouder
De vaststelling van de draagkracht van de directeur-grootaandeelhouder (dga) levert in de praktijk veel discussie op. Bij het bepalen van het inkomen van een dga wordt niet alleen gekeken naar het door de dga te ontvangen salaris, maar ook naar het resultaat van de onderneming. De rechter kijkt naar wat redelijkerwijs verdiend kan worden. De dga is namelijk bij machte zelf de hoogte van zijn salaris te bepalen en kan er dus voor kiezen zichzelf een relatief laag salaris toe te kennen. Ook in het geval er geen dividenduitkeringen plaatsvinden, kan de rechter – als hij van mening is dat de financiële situatie van de onderneming dit toelaat – bij de vaststelling van de draagkracht uitgaan van het fictieve geval waarbij dit wel gebeurt. Hierbij moet worden nagegaan welke gelden aan de onderneming kunnen worden onttrokken zonder dat de continuïteit van de onderneming in gevaar wordt gebracht. Het is zaak de rechter voldoende inzicht te geven in de structuur van de onderneming en te voorzien van de benodigde bedrijfseconomische informatie (o.m. over de liquiditeit, solvabiliteit en vrije kasstroom).

Representatieve winst
Voor de vaststelling van het resultaat van de onderneming wordt vaak een gemiddelde genomen van de resultaten over de voorafgaande drie of vijf jaren. Het is van belang, voor zover mogelijk, te komen tot een representatief winstbegrip. Als de cijfers van een voorliggend jaar een afwijkend resultaat laten zien en deze – als gevolg van voornoemd uitgangspunt – ten onrechte tot een te hoge draagkracht zouden leiden, komt het aan op een goede voorbereiding om daarmee de rechter ervan te overtuigen de betreffende cijfers buiten beschouwing te laten. En in sommige gevallen dient de focus voor een representatieve winst juist volledig op toekomstige jaren te liggen.

Nieuwe rekenregels kinderalimentatie
Sinds 1 april 2013 gelden er nieuwe rekenregels voor de vaststelling van de draagkracht ten behoeve van de kinderalimentatie. Aan de hand van het inkomen wordt op basis van de zogenaamde draagkrachtformule berekend wat beide ouders zouden kunnen bijdragen aan de kosten van de kinderen. Anders dan voorheen wordt nu meer met forfaitaire bedragen gerekend, dat wil zeggen dat gerekend wordt met vaststaande lasten en minder gekeken wordt naar de werkelijke lasten.

Overige wijzigingen
Ook los van de nieuwe rekenregels geldt dat de richtlijnen ten aanzien van de kinder- en partneralimentatie de afgelopen jaren behoorlijk zijn gewijzigd. Ook deze wijzigingen hebben gevolgen voor de vast te stellen draagkracht van de ondernemer.

Informatie en advies
Het berekenen van draagkracht van ondernemers is maatwerk. Mook Familierecht ziet het als haar taak een zorgvuldige analyse te maken van de draagkracht van de ondernemer. Een goede voorbereiding, bij voorkeur in nauwe samenwerking met de accountant, kan te hoge verplichtingen helpen voorkomen.

Verdeling gemeenschap/afwikkeling huwelijkse voorwaarden
Of de onderneming onderdeel uitmaakt van de echtscheiding hangt af van het huwelijksvermogensregime waarin u gehuwd bent, in gemeenschap van goederen of op huwelijkse voorwaarden.
Bij de verdeling van de gemeenschap van de goederen valt een onderneming (of de aandelen ervan) in beginsel in de gemeenschap en maakt daarmee onderdeel uit van de verdeling. In de huwelijkse voorwaarden kan zijn opgenomen dat de onderneming buiten de verdeling valt. Als de onderneming wel in de verdeling valt, zal de waarde ervan bepaald moeten worden. Hierbij zal er nauw overleg plaatsvinden met uw accountant of een door Mook Familierecht ingeschakelde accountant. Ook de verdeling van de pensioenrechten verdient bij de ondernemer bijzondere aandacht, of het nu gaat om de FOR of de pensioenvoorziening in eigen beheer.

Mook Familierecht heeft een ruime ervaring in het bijstaan van ondernemers.

Belt u gerust vrijblijvend voor overleg en advies met Mook Familierecht.

Gemeenschap van goederen
Als u in gemeenschap van goederen gehuwd bent, zijn alle vermogensbestanddelen in principe eigendom van u gezamenlijk. Bij het einde van het huwelijk heeft ieder recht op de helft van de gemeenschap. In de gemeenschap vallen niet alleen de bezittingen, maar ook de schulden die door u zijn aangegaan.
Sommige vermogensbestanddelen vallen buiten de gemeenschap van goederen. Het kan hierbij gaan om erfenissen of schenkingen die onder uitsluitingsclausule verkregen zijn. De erflater of schenker heeft dan bepaald dat de erfenis of de schenking altijd privévermogen van de ontvanger blijft. Dit vermogen valt daarmee dan niet in de gemeenschap van goederen.
Ook kunnen bepaalde zaken buiten de gemeenschap vallen, omdat ze zo verknocht (verbonden) zijn aan één van de echtgenoten, dat ze redelijkerwijs niet in de gemeenschap van goederen behoren te vallen. Er wordt niet snel aangenomen dat er sprake is van verknochtheid.

Huwelijksvoorwaarden
Als u voor of tijdens het huwelijk bij de notaris huwelijksvoorwaarden bent aangegaan, moeten deze bij het einde van het huwelijk worden afgewikkeld. De inhoud van deze huwelijkse voorwaarden en uw beider bedoeling bij het aangaan ervan, bepaalt de wijze waarop dit moet gebeuren. Soms is het uitgangspunt in de huwelijkse voorwaarden dat al het vermogen strikt gescheiden blijft, de zogenaamde ‘koude uitsluiting’, soms is er sprake van een beperkte gemeenschap. Bij een beperkte gemeenschap wordt ten aanzien van bepaald vermogen een gemeenschap aangegaan, waarbij het overige vermogen privé blijft. Veelal is er sprake van een zogenaamd verrekenbeding. Hierbij is afgesproken dat overgespaarde inkomsten (doorgaans jaarlijks) verrekend moeten worden. Ook kennen sommige huwelijkse voorwaarden een finaal verrekenbeding, waarbij aan het einde van het huwelijk wordt afgerekend alsof er een gemeenschap van goederen bestaat.

Mook Familierecht heeft veel ervaring met de verdeling van gemeenschappen en de afwikkeling van huwelijkse voorwaarden en staat u hierin graag bij.

Mook Familierecht kan u verder bijstaan als het gaat om

• Naamswijziging;
• Curatele, bewind of mentorschap;
• Adoptie.